«Ρατσισμός». Ισότητα πέρα από χρώμα, φυλή και κοινωνική θέση»
Το φαινόμενο του ρατσισμού δεν είναι πρόσφατο ούτε ξεπήδησε ξαφνικά εκ του μηδενός. Είναι προικισμένο με μια πολυσύνθετη δομή. Οι στήλες των εφημερίδων αποκαλύπτουν συνεχώς τέτοια παραδείγματα. Η μεταχείριση των Εβραϊκών πληθυσμών και η πολιτική του φυλετικού διαχωρισμού που εφαρμόζεται στη Νότιο Αφρική είναι δύο από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα που έχουν αφήσει ανεξίτηλη σφραγίδα στη μνήμη του ανθρώπινου γένους. Το 1973 με πρωτοβουλία της Ε.Σ.Σ.Δ. ο ΟΗΕ ψήφισε Διεθνή Σύμβαση για την κατάργηση του και την τιμωρία όσων την εφαρμόζουν.
Στην ευρύτερη έννοια του, ο «ρατσισμός», είναι το δόγμα κατά το οποίο υπάρχει ένας σύνδεσμος μεταξύ φυλετικών και πολιτιστικών γνωρισμάτων και ορισμένες φυλές είναι ανώτερες από άλλες. Λίγο παλαιότερα αντί του νεότερου όρου ρατσισμός, οι περισσότεροι συγγραφείς χρησιμοποιούσαν τον όρο « ρασιαλισμός». Ο σύγχρονος όμως ρατσισμός δεν περιορίζεται μόνο στις φυλετικές διακρίσεις. Στρέφεται εναντίον όλων των κοινωνικών ομάδων – πάντοτε των πιο ανίσχυρων και αδυνάτων- που διαφέρουν από τους συνανθρώπους τους στο θρήσκευμα, τις αντιλήψεις για την κοινωνική ζωή, την καταγωγή ή τον τρόπο ζωής, για παράδειγμα, άνεργοι, άρρωστοι, ανάπηροι, μετανάστες, στιγματισμένοι για κάποια τους πράξη. Έτσι εκτός από το φυλετικό και εθνικό ρατσισμό, έχουμε και τον κοινωνικό.
Δυστυχώς σήμερα η ελληνική κοινωνία μας προσφέρει ως εξαιρετικό παράδειγμα τεκμηρίωσης τον κοινωνικό ρατσισμό. Διάχυτα είναι τα ανέκδοτα περί Ποντίων. Μια κατηγορία, που λόγω της πολιτισμικής της ιδιοτυπίας, τοποθετείται μέσα στη γλώσσα και την νοοτροπία της ελληνικής κοινωνίας ως ξεχωριστή «νησίδα». Επίσης, όσοι προέρχονται από χώρες της Αφρικής και της γειτονικής Μέσης Ανατολής, δουλεύοντας ή αναζητώντας εργασία ή σπουδάζοντας, αισθάνονται τη διάκριση πάνω στο ίδιο τους το δέρμα. Ο φόβος του ξένου σώματος μοιάζει βαθιά ριζωμένος στην ψυχή μας.
Δεν είναι λίγοι όμως και εκείνοι που έχουν ακούσει τα όσα, κατά καιρούς, εξαπολύονται στα γήπεδα μεταξύ αντίπαλων φιλάθλων « Βούλγαροι», « Σλάβοι», για παράδειγμα, από την πλευρά των Αθηναίων για τους Βορειοελλαδίτες. Στα μάτια μάλιστα του θεατή οι παίκτες έχουν μετατραπεί σε ορδή πολεμιστών και ο χλοοτάπητας σε χαράκωμα αλλοφύλων.
Ο ρατσισμός δεν είναι μια περίοδος της ιστορίας. Ζεί καθημερινά ανάμεσα μας και στ’ αλήθεια βασιλεύει. Μεταθέτει τις ευθύνες για τη φτώχεια, ανεργία, εκμετάλλευση στα πιο ανίσχυρα θύματα της, τις χώρες του Τρίτου κόσμου, τις εθνικές μειονότητες, τις οικονομικά και κοινωνικά περιθωριοποιημένες χώρες. Έτσι οι κάτοικοι των αναπτυγμένων χωρών κάνουν το τραγικό λάθος να θεωρούν υπεύθυνους τους μετανάστες για τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ίδιοι. Στην αντιμετώπιση αυτή συντελούν κατά πολύ οι ριζωμένες προκαταλήψεις στις συνειδήσεις των ανθρώπων και η εθνικιστική προπαγάνδα για την απειλή της φυλετικής και πολιτιστικής καθαρότητας. Η κρίση των αξιών και των δημοκρατικών θεσμών, που άλλοτε διασφάλιζαν το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την ισονομία, καταδικάζει τους αδύναμους σε απομόνωση, περιθωριοποίηση, αποκλεισμό από ορισμένα επαγγέλματα, στέρηση των δικαιωμάτων, εκμετάλλευση και στη χειρότερη περίπτωση σε βιαιοπραγίες.
Ο ρατσισμός δεν συμβιβάζεται με τον ανθρωπισμό και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Είναι αντίθετος με την Χριστιανική ηθική, αφού ο ίδιος ο Χριστός δεν απέκλεισε λεπρούς και δαιμονισμένους, συναναστράφηκε ιερόδουλες και την ώρα της σταυρικής του θυσίας συγχώρεσε το ληστή. Το δόγμα « ο σκοπός αγιάζει τα μέσα» δεν καθαγιάζει κάθε απάνθρωπη πράξη.
Το ότι οι νέοι μεγαλώνουν σε ένα κόσμο με έντονες διακρίσεις και ρατσιστικά φαινόμενα είναι κακό. Χειρότερη όμως είναι η προοπτική να ζήσουν σε ένα κόσμο όπου κάποιοι από αυτούς θα νιώσουν το ρατσισμό να στρέφεται εναντίον τους. Αποτελεί λοιπόν ύψιστη ανάγκη να συσπειρωθούν και να αποκρούσουν θεωρητικά και έμπρακτα τις ρατσιστικές αντιλήψεις αποκτώντας γνώσεις και να απαλλαχτούν από προκαταλήψεις σεβόμενοι τις ιδιαιτερότητες των άλλων.
'…Ο ρατσισμός είναι αντίθετος με την χριστιανική ηθική, αφού ο ίδιος ο Χριστός δεν απέκλεισε λεπρούς και δαιμονισμένους, συναναστράφηκε ιερόδουλες και την ώρα της σταυρικής του θυσίας συγχώρεσε το ληστή…"