"Διάστημα και Δυστυχία"

[ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΤΣΟΥΡΗ]

«Ανεβήκαμε στο ΔΙΑΣΤΗΜΑ αλλά
λησμονήσαμε τη ΔΥΣΤΥΧΙΑ στη ΓΗ»

Της ΕΙΡΗΝΗΣ Γ. ΚΑΤΣΟΥΡΗ-ΜΑΡΜΑΡΙΝΟΥ/ ΦΙΛΟΛΟΓΟΥ


Δημοσίευση στο Δημοκράτη Μυτιλήνης
Ατέλειωτες γενιές ανθρώπων διάβηκαν τα μονοπάτια της ιστορίας προσθέτοντας κάθε μια το λίθο της δικής της συμβολής στην πύργωση του πανανθρώπινου πολιτισμού. Λάβαρο του αγώνα και ασπίδα της προσπάθειας για να ανέβει το γένος μας την κλίμακα της προόδου ως το τελευταίο σκαλοπάτι είναι να γίνει πραγματικότητα η ευχή: «η ευτυχία είναι για όλους». Στην προέκταση αυτής της επιθυμίας εντάσσεται η προσπάθεια του ανθρώπου να κατακτήσει το διάστημα, να ερευνήσει το μυστήριο που κρύβεται στο σύμπαν.
Είναι φλογερή η δίψα του ανθρώπου να διεισδύσει στο μυστήριο που καλύπτει τις διεργασίες του σύμπαντος, να παραμερίσει το πέπλο του αγνώστου και να μάθει την αλήθεια. Η εξερεύνηση του διαστήματος δε συνδέεται μόνο με τη δίψα για γνώση αλλά και με το πλέγμα των ζωτικών αναγκών και των υλικών αναζητήσεων της ανθρωπότητας. Με τη διερεύνηση του διαστημικού χώρου αναζητούνται οι κοιτίδες της ύπαρξης μας. Ζούμε με την ελπίδα πως κάποτε θα γνωρίσουμε τους φυσικούς νόμους, που διέπουν τη βιολογική μας σύσταση.
Είναι επιστημονικά διαπιστωμένο πως κάποια μέρα οι πλουτοπαραγωγικές πηγές του πλανήτη μας θα εξαντληθούν. Που αλλού λοιπόν πρέπει να στραφούμε παρά στο αχανές σύμπαν; Ίσως εκεί εξασφαλίσουμε τα απαραίτητα για τη διαβίωση μας, ίσως ανακαλύψουμε νέες τεχνολογικές μεθόδους που θα κινήσουν τα γρανάζια της οικονομικής μηχανής. Αυτός είναι και ένας από τους πιο βασικούς λόγους που τα πλούσια και τεχνολογικά αναπτυγμένα κράτη διαθέτουν αστρονομικά ποσά για την επιτάχυνση των διαστημικών ερευνών.
Όμως ας σταματήσουμε λίγο και ας αναλογιστούμε. Τη στιγμή που αφιερώνουμε τόσο χρήμα, χρόνο και εγκεφαλική δραστηριότητα στις διαστημικές έρευνες, έχουμε τάχα επιλύσει τα ζωτικά μας προβλήματα; Εθελοτυφλούμε με το να πιστεύουμε πως βρισκόμαστε σε υψηλό επίπεδο πολιτισμού. Γιατί ξεχνάμε πως πολιτισμένος δεν είναι αυτός που διαθέτει ισχυρό νου, πλούτη και πολιτική δύναμη. Πολιτισμένος λαός δεν είναι αυτός που έχει τη δυνατότητα να στέλνει ανθρώπους στο διάστημα, τη στιγμή που, σε πολλές γωνιές του πλανήτη μας, άνθρωποι πεθαίνουν από έλλειψη των πιο στοιχειωδών μέσων διαβίωσης.
Σε πολλές χώρες του Τρίτου Κόσμου συνάνθρωποι μας πεθαίνουν από την πείνα και τη δίψα. Βασανίζονται από τις αρρώστιες, οι συνθήκες της ζωής τους είναι πανάθλιες. Δεν είναι άσχετη με την τραγική πραγματικότητα η δραματική έκκληση των βραβευμένων με το Νόμπελ επιστημόνων να στραφεί η σκέψη της ανθρωπότητας στα 500 εκατομμύρια των πεινασμένων της γης. Κι όμως στον «πολιτισμένο» κόσμο άνθρωποι πεθαίνουν ακόμα και σήμερα από ασθένειες που οφείλονται στη παχυσαρκία. Απολαμβάνουν τα πάντα αμέριμνοι. Όλα αυτά δείχνουν καθαρά πως το βαρόμετρο της ηθικής ευαισθησίας μας έχει πέσει πολύ χαμηλά.
Προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στην έρευνα των κοινωνικών προβλημάτων που είναι πολύπλοκα και συνδέονται στενά με την ορθολογική κοινωνική οργάνωση. Το δίλημμα αν πρέπει να στραφούμε προς την κατεύθυνση της επίλυσης των ανθρωπίνων προβλημάτων ή της εξερεύνησης του σύμπαντος αναλογεί με το δίλημμα αν πρέπει να κτίσουμε πρώτα τα θεμέλια του σπιτιού ή τη στέγη. Βέβαια όταν ζητάμε να δοθεί προτεραιότητα στα κοινωνικά προβλήματα του ανθρώπου δεν εννοούμε να σταματήσει η επιστημονική και τεχνολογική έρευνα. Αν όμως σταματήσουν οι στρατιωτικοί εξοπλισμοί και περιοριστούν οι καταναλωτικές τάσεις του ανθρώπου το μικρό παιδί που υποφέρει, απαλλαγμένο από το σκοτεινό φάσμα της πείνας, θα μπορεί να ονειρεύεται ότι θα γίνει κάποια μέρα αστροναύτης.

«Τα διαστημικά ταξίδια δεν αποτελούν το ναρκωτικό
που θα μας κάνει να ξεχνάμε ανώδυνα την πραγματικότητα
του σύγχρονου κόσμου»