Αποσπάσματα επιστολών Μ.Κουντουρά για τη Γέρα

[Λίνος Κουντουράς]

Ομιλία Λίνου Κουντουρά, στην εκδήλωση που έγινε στον Σκόπελο Γέρας, στην Μυτιλήνη από τον Φιλοτεχνικό Όμιλο Μυτιλήνης (ΦΟΜ), παράλληλα με αυτήν στην Χίο από τον Φιλοτεχνικό Όμιλο Χίου (ΦΟΧ) στις 14.7.2010.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------
70 χρόνια πέρασαν φέτος από το θάνατο του Μίλτου Κουντουρά και όμως πολλά από όσα είπε και έγραψε ισχύουν μέχρι σήμερα.

Ο Μίλτος Κουντουράς έζησε 3 χρόνια στο Μόναχο της Γερμανίας. Έζησα και εγώ εκεί επί 20 χρόνια. Γιαυτό και καταλαβαίνω πολύ καλά αυτά που μας άφησε.

Έγραφε λοιπόν σε γράμμα προς τον πατέρα του, τον παπού μου, ον Μάρτη του 1924:

«... Οι ξένοι είναι αδύνατο να φτάσουν την ομορφιά που εμείς στην Ελλάδα μας την έχουμε μέσα στα χέρια μας, τη ζούμε, την απολαμβάνουμε και μέρα και νύχτα χωρίς να το καταλαβαίνουμε.»

«... Ένα κλαθάκι με κιδώνια, ρόδια, ψωμί, ελιές, τυρί, καφέ και στς λάτς, στο Στόρος, στα Καμίνια! Τι άλλο ωραιότερο απ’ αυτή την ευτυχία!»

Σε άλλη επιστολή του, της 11ης Μαϊου του 1925, γράφει:

«... Απόρησα όταν είδα να μου γράφετε ότι ο Σκόπελος έχει τώρα κάπου 10.000 κατοίκους! Να λοιπόν, η Γέρα είναι πιά σήμερα όχι χωριό αλλά μεγάλη πόλιτεία, που, μα την αλήθεια, θαυμάσια μπορεί να εργαστεί κανείς πάνω σε κάθε είδος εργασία ή επιστήμη. Αρκεί να του δοθούν τα μέσα και η υποστήριξη πρώτα των κατοίκων και έπειτα του κράτους. Αλλά όπως λέτε, και οι άνθρωποι και το κράτος είνaι τόσο πολύ παραστρατημένοι, ώστε πολύ λίγα πράγματα πρέπει να περιμένει κανείς. Εν τούτοις, συλλογιέμαι, πως αν μπορούσε κανείς με ένα οποιονδήποτε τρόπο να επιδράσει πάνω στους κατοίκους ( - κυρίως πάνω στους χωρικούς, τον αγράμματο κόσμο- γιατί τους δήθεν γραμματισμένους και πλούσιους εγώ τους θεωρώ βλαβερά και ανήθικα στοιχεία, θα ήταν τότε δυνατό από όλο αυτό το ακατέργαστο υλικό ύστερα από κάμποσα χρόνια, να παρουσιάσει μια εντελώς καινούργια πολιτισμένη Γέρα. Η αρχή πρέπει να γίνει από το σχολειό, ώστε η νέα γενιά να βγει διαφορετική από τη χαλασμένη πια σημερινή.»

«Εδώ αυτό που λέμε ανηθικότητα δεν περιγράφεται. Αφήνω πια τις γυναίκες που κατά χιλιάδες γυρίζουν, κυρίως τη νύχτα, μες στους δρόμους πουλώντας δεξιά κι αριστερά το κορμί τους για να φάνε. Δυστυχία και διαφθορά πάει χέρι – χέρι.»

Μήπως σας θυμίζουν κάτι αυτά τα τελευταία λόγια;

Ήταν η εποχή της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης. Τότε η Γερμανία βρισκόταν στα ίδια οικονομικά χάλια που βιώνει η Ελλάδα σήμερα. Εμάς μας πήραν τα λεφτά οι ξένες τράπεζες με τους προδότες συνεργάτες τους.
Τότε είχαν πάρει όλο το χρήμα της Γερμανίας οι νικήτριες δυνάμεις του Α΄ παγκοσμίου πολέμου. Η εξαθλίωση ήταν τραγική (και ελπίζω να μη φτάσουμε και εμείς εκεί – ποιος ξέρει όμως!), ώσπου ήρθε ο Χίτλερ!

Γράφει λοιπόν ο Μίλτος Κουντουράς στον παππού μου:

«… αλλά δίπλα σ’ αυτά αναπτύσσεται μια τεράστια και καταπληκτική Επιστήμη που εμείς θα τη φθάσουμε μόνο μετά αιώνες ίσως – μόνο όταν δημιουργήσουμε πρώτα τα μέσα της κοινωνικής μας ζωής – συγκοινωνίες, κτίρια, μουσεία, εργοστάσια κτλ. Κτλ. Αλλά γεννιέται ένα τρομερό ερώτημα: Αξίζει ο άνθρωπος να κάνει όλες αυτές τις ιστορίες για να φθάσει στο τέλος στην ευρωπαϊκή δυστυχία;
Γιατί είναι γνωστό – το βλέπω κ’ εγώ κάθε μέρα – ο χωρικός με τις λίγες πνευματικές και υλικές ανάγκες του που ζει σ’ ένα μικρό χωριουδάκι της Ελλάδας είναι πολύ πιο χαρούμενος κ’ ευτυχισμένος από τους τραγικούς τούτους ανθρώπους των μεγάλων πόλεων, που τους τυραννούν διαρκώς χιλιάδες ψυχικές και υλικές ανάγκες.
Χθές ήμουνα π.χ. σ’ ένα γνωστό μου κύκλο γερμανών και γερμανίδων επιστημόνων και καλλιτεχνών από κείνους που θέλουν να κάνουν επανάσταση για να σώσουν τη Γερμανία από την τρομερή αυτή ψυχική και υλική δυστυχία.
Όταν μεταξύ άλλων τους είπα ότι εγώ στα μικρά μου χρόνια έζησα σε μια οικογένεια μέσα στον ήλιο και στα δέντρα και στα νερά, πως είχαμε ζώα που μας έδιναν κρέας και γάλα και τυρί, χωράφι και φούρνο για το ψωμί, χωράφι για τα φασόλια και τα κουκιά και τα όσπρια και τα φρούτα, αμπέλι για το κρασί και τα σταφύλια, ελιές για το λάδι και όρνιθες για τα’ αυγά – με κοίταζαν με μάτια γεμάτα θαυμασμό και παρομοίαζαν την Επιστήμη και την Ευρώπη με το “δένδρον της Γνώσεως” που έγινε η αιτία να εκδιωχθώ από έναν τέτοιο Παράδεισο ..... Κ’ ίσως δεν είχαν άδικο!...
Αυτά για την ώρα. Και σας φιλώ όλους. Ο Μιλτιάδης»

Φίλοι μας, προσέξτε μήπως αναζητώντας το μοντέρνο, χάσετε τον Παράδεισο.
Μήπως για τη ζωή της κατανάλωσης και της μεγαλούπολης χάσετε την ευτυχία.
Εμείς αφήσαμε τα Μόναχα και ήρθαμε σε εσάς, εδώ στον Σκόπελο.
Μη φύγετε λοιπόν και μας αφήσετε μόνους. Είστε οι φίλοι μας που σας αγαπάμε!